تغييرات در سمت‌وسوي رشد فناوري به همراه تغييرات در اقتصاد جهاني باعث شده‌اند كه شركتهاي كوچك و متوسط از اهميت روزافزوني در توسعة اقتصاد كشورها برخوردار شوند. اين شركتها براي موفقيت در فضاي رقابتي بايد كيفيت محصولات و فرايندهاي مديريتي خود را هم‌زمان با كاهش هزينه‌ها بهبود بخشند. به همين منظور نيز كاربرد فناوري اطلاعات در آنها الزامي است. مطالعات نشان مي‌دهند كه هر چند اين شركتها مي‌توانند از فناوري اطلاعات و تجارت الكترونيك سود برند، اما براي بهره‌مندي از اين مزايا و موفقيت در كاربرد اين فناوري نياز به تأمين شرايطي خاص دارند. وجود چنين واقعيتهايي باعث شده است كه مطالعات و پژوهشهاي زيادي به شناخت عوامل مؤثر بر كاربرد اين فناوري در شركتهاي كوچك و متوسط اختصاص يابند كه در اين مقاله به بررسي آنها پرداخته مي‌شود. به اين منظور ابتدا نقش شركتهاي كوچك و متوسط در توسعة اقتصادي تبيين و سپس به كاربردهاي فناوري اطلاعات در آنها پرداخته مي‌شود. در ادامه نيز پژوهشهايي كه به بررسي عوامل مؤثر بر كاربرد اين فناوري در اين شركتها پرداخته‌اند، معرفي و نتايج آنها در قالب مدل تغيير «پتيگرو» و «ويپ» دسته‌بندي و ارائه مي‌شوند.

بکارگیری موثر فناوری اطلاعات یکی از عوامل موفقیت سازمان‌ها در کسب مزیت رقابتی و خدمت‌رسانی بهتر به مشتریان محسوب می‌شود. رشد فزاینده پیشرفت‌ها و نوآوری‌ها در این حوزه نیز چالش‌هایی را در زمینه همراستا نمودن راهبردهای فناوری اطلاعات با راهبردهای سازمان ایجاد کرده است. به‌گونه‌ای که همراستایی راهبردهای فناوری اطلاعات با راهبردهای کسب و کار همواره یکی از ده موضوع برتر بین مدیران این حوزه تلقی می‌شود. با وجود روش‌ها و مدل‌های متنوعی که در دهه‌های گذشته برای حل مسئله همراستایی پیشنهاد و بکارگرفته شده است، همچنان چالش‌های جدی در این زمینه وجود دارد. نگاشت نقشه‌راه فناوری همواره به عنوان یکی از موثرترین رویکردها برای همراستا نمودن راهبردهای سازمان با برنامه‌ریزی در حوزه فناوری محسوب می‌شود. لیکن تاکنون از این رویکرد برای حل مسئله «همراستایی راهبردهای فناوری اطلاعات با کسب و کار» استفاده نشده است. بنابراین در این پژوهش از طرفی با مرور ادبیات مسئله همراستایی و تحلیل آن، چالش‌هایی که با وجود ابزارها و مدل های موجود در این زمینه همچنان برطرف نشده‌اند ، استخراج می‌شود. از طرف دیگر مفاهیم نظری و کاربردی نقشه‌راه فناوری نیز به صورت سیستماتیک تحلیل می‌شوند و در نهایت نگاشتی بین چالش‌ها و مفاهیم حاصل می‌شود تا مشخص شود که تا چه میزان رویکرد نگاشت نقشه‌راه فناوری می‌تواند برای رفع چالش‌های مسئله همراستایی مناسب باشد. در نهایت مفهوم رویکرد نگاشت نقشه‌راه فناوری اطلاعات با هدف همراستا نمودن اهداف و راهبردهای سازمان با پیشرفت‌های نوین در حوزه فناوری اطلاعات بررسی می‌شود و یک نمونه اولیه از نقشه‌راه فناوری اطلاعات برای یک سازمان خدمت‌محور ارائه می‌گردد.

اصلی‌ترین راه‌حلی که برای مشکلات ثبات و یکتایی در حوزه شناسایی اشیاء دیجیتالی در محیط وب ارائه شده است استفاده از شناسگرهای دیجیتالی به جای «یو.آر.ال.» است. پایه اصلی این راه حل در نظام‌های شناسگر دیجیتالی مکانیزمی با نام وضوح است. وضوح، فرآیند ارسال شناسگر مبتنی بر نام به یک سرویس شبکه‌ای (نظام شناسگر دیجیتالی) و در بازگشت دریافت یک یا چند قطعه از اطلاعات جاری مربوط به شئ شناسایی شده، مانند مکان («یو.آر.ال.») آن شئ است. با توجه به اینکه این مکانیزم به عنوان پایه اصلی بخش فنی نظام های شناسگر دیجیتالی شناخته می‌شوند، این نظام‌ها سعی دارند تا با روش‌های مختلف اقدام به پیاده سازی این مکانیزم با کیفت محتوایی و فنی بالا کنند. بر این اساس، ارزیابی کارایی ساختار وضوح نظام‌های شناسگر دیجیتالی در پژوهش حاضر مورد توجه قرار گرفته است. به منظور دستیابی به این هدف، ضمن بررسی این مکانیزم از منظر تئوری اشیاء دیجیتالی، بر مبنای روش ارزیابی روشنگرانه، فرآیندی شامل دو گام طراحی و اجرا شد. در گام اول اقدام به طراحی چارچوب پایه ارزیابی کارایی ساختار وضوح به روش دلفی شد. چارچوب پایه ارزیابی استخراج شده در این گام شامل 9 شاخص کارایی ثبات مفهومی و فنی وضوح، قابلیت‌های همکاری و اطمینان، سرعت و کارایی، مقیاس‌پذیری، وضوح چندگانه، کارکرد اینترنتی و عدم نیاز به نصب است. درگام دوم، با استناد به چارچوب پایه طراحی شده، اقدام به ارزیابی تطبیقی 6 نظام شناسگر دیجیتال مطرح در سطح جهان به روش «تاپسیس» شد. نتایج این ارزیابی نشان داد که نظام‌های «دی.اُ.آی.»، «هندل» و «یو.سی.آی.» دارای انطباق بالا، نظام «پی.یو.آر.ال.» دارای انطباق متوسط و نظام «آ.ر.ک.» دارای انطباق کمی با چارچوب پایه ارزیابی کارایی هستند و نظام «یو.آر.ان.» بدون پیاده‌سازی مشخصی برای مکانیزم وضوح، هیچگونه انطباقی را با این چارچوب پایه ندارد. در تحلیل این نتایج نیز مشخص شد که از مهمترین دلایل کارایی بالای نظام‌های دارای انطباق بالا را می‌توان استفاده از وب پروکسی به عنوان رابط کاربری، استفاده از راهکارهای افزایش‌دهنده سرعت و کارایی از جمله تکثیر و حافظه نهان و پیاده‌سازی مکانیزم وضوح چندگانه معرفی کرد. نتایج این پژوهش می‌تواند توسط پژوهشگران فعال در محیط دیجیتالی و کاربران و مجریان این نظام‌ها مورد استفاده قرار گیرد.

هدف. هدف اصلی مطالعه حاضر، تحلیل وضعیت و جایگاه نظام شماره‏گذاری استاندارد بین‏المللی کتاب (شابک) در بین کشورهای عضو و نحوه عمل مؤسسه‏های ملی به وظایف محوله از سوی سازمان جهانی شابک است. روش. روش پژوهش از نوع پیمایشی است و جامعه آماری تمامی نمایندگان سازمان جهانی شابک نزدیک به 160 کشور است که از بین آنها 66 نماینده فعال به پرسشنامه پاسخ دادند. ابزار گردآوری داده‏ها پرسشنامه پژوهشگر ساخته و روش تجزیه و تحلیل داده‏ها نیز از روش آمار توصیفی نظیر فراوانی، درصد، و... می‏باشد. یافته‏ها. یافته‏ها نشان می‏دهند تنها 42 درصد کشورها، شابك را به صورت رايگان در اختیار ناشران قرار می‏دهند. 6/60 درصد کشورهای عضو، بانک اطلاعاتی کتابشناختی منابع دارای شابک را تولید کرده‏‏اند. 2/74 درصد مؤسسه‏های ملی اطلاعات ناشران عضو را برای درج در راهنمای بین‏المللی ناشران در اختیار سازمان جهانی قرار می‏دهند. در این میان تنها 4/42 درصد موسسه‏ها، شابک‏های غلط اختصاص یافته از سوی ناشران را اصلاح می‏کنند. از نظر کاربرد فهرست‏برداری، توزیع، جستجوی کتابشناختی به ترتیب بیشترین کاربرد را دارند. در 27 درصد کشورها، ناشران آگاهی کافی از نظام شابک دارند. کشورهای عضو، کتابخانه ملی و اتحادیه ناشران را مهم‏ترین حامیان نظام شابک، و برگزاری کارگاه و همایش‏ را مهم‏ترين روش‏ افزايش آگاهی و انگيزه ناشران برای استفاده از شابک می دانند. مؤسسات ملی، اطلاع‏رسانی از طریق رسانه‏های همگانی در بارۀ فواید و كاربردهاي شابک و برگزاری کارگاه‏ها آموزشي و همایش‏هاي منطقه‏ای و بین‏المللی را مهم‏ترين راه‏کارهای بهبود نظام شابک عنوان کرده‏‏اند. نتایج. نظام شابک از نظر کارآیی و میزان تمایل ناشران به استفاده از آن، از وضعیت چندان مطلوبی برخوردار نیست. شکل‏گیری کتاب‏خوان‏های الکترونیکی و تبلت‏ها، و عدم تمایل برخی از آنها به استفاده از نظام شابک و همچنین شکل‏گیری استانداردهای جدید نظر DOI و ISAN و یکسانی بیش از حد شماره شابک با شماره EAN موجودیت نظام شابک را با تهدید همراه کرده است و لازم است نظام شابک بازتعریفی از ماهیت، ساختار، عملکرد، و کارآیی خویش داشته باشد.

سامانه‌های اطلاعاتی امروزه به یک بخش کلیدی در هر سازمانی مبدل شده‌اند. این سامانه‌ها از یک سو مبنای تصمیم‌گیری‌های مدیریتی و کارشناسی محسوب شده و از سوی دیگر به کاربران و مشتریان درون و برون سازمانی خدمت رسانی می‌نمایند. لذا عملکرد مطلوب این سامانه‌ها می‌تواند به یکی از اهداف اصلی مدیران ارشد در هر سازمانی تبدیل گردد. سامانه‌های اطلاعاتی تحقیقاتی از قاعده فوق مستثنی نبوده و بمنظور بهبود مستمر این سامانه‌ها مشکلات کیفی آن‌ها بایستی با رویکردهای مناسبی تجزیه‌تحلیل شده تا عملکرد آنها ارتقاء یابد. مقاله حاضر در قالب یک مطالعه موردی رویکردهای تحلیل ریشه در حل مشکلات سامانه‌های اطلاعاتی تحقیقاتی مورد توجه قرار داده و نتایج عملیاتی استفاده از این رویکرد در سامانه‌ اشاعة اطلاعات پایان‌نامه‌ها/ رساله‌های دانش‌آموختگان داخل کشور (گنج) ارائه شده است. یافته ها نشان میدهد به کمک تکنیک‌های مناسب تحلیل ریشه می‌توان مشکلات کیفی سامانه‌های اطلاعاتی را شناسایی‌، دسته‌بندی و ریشه‌یابی نمود و اقدامات عملیاتی مناسبی در خصوص بهبود عملکرد این سامانه‌ها را ارائه کرد.

هدف: هدف از پژوهش حاضر بررسی صحت استنادی پایان‌نامه‌های دفاع شده دانشکده علوم تربیتی و روان‌شناسی دانشگاه شهید بهشتی در سال 1393 بود. روش: روش پژوهش از لحاظ هدف کاربردی و از لحاظ شیو گردآوری داده‌ها پیمایشی و جامعه آماری شامل 42 پایان‌نامه دفاع شده دانشکده علوم تربیتی و روان‌شناسی دانشگاه شهید بهشتی در سال 1393 بود. تعداد کل استنادهای 42 پایان‌نامه مورد بررسی به صورت تقریبی برابر با 1878 استناد بود که با استفاده از جدول کرجسی- مورگان تعداد 320 استناد برای بررسی صحت استنادی و میزان مطابقت با شیوه‌نامه انجمن روان‌شناسی آمریکا (APA) انتخاب شدند. روش گردآوری داده‌ها، مشاهده مستقیم و جستجوی استنادها از طریق پایگاه‌های اطلاعتی و موتورهای جستجو بود، داده‌ها در سیاهه وارسی محقق ساخته براساس پژوهش آزاده، واعظ و قریب (1388) وارد و تحلیل شد. یافته‌ها: یافته‌های پژوهش نشان داد که از 262 استناد در مقاله‌های مورد بررسی، 58 استناد فاقد هر گونه خطای استنادی بودند. همچنین صحت استنادی پایان‌نامه‌ها براساس مولفه جنسیت تفاوت معناداری وجود نداشت، صحت استنادی دانشجویان دکتری نسبت به دانشجویان کارشناسی ارشد و منابع استنادی لاتین نسبت به منابع استنادی فارسی بیشتر بود. نتیجه گیری: نتایج پژوهش نشان داد که به صورت میانگین هر استناد دارای 53/2 خطای استنادی است و عوامل مختلفی را می‌توان در بروز وضعيت نامطلوب استناددهي در پايان‌نامه‌ها از جمله؛ عدم آگاهي دانشجويان از اهميت يک‌دستي استنادها در آثار علمي، عدم آشنايي پژوهشگران با نرم‌افزارهای مديريت منابع و مآخذ مثل (اندنوت، پژوهیار و غیره) به‌منظور مديريت بهينه استناددهی در پايان‌نامه‌ها و کپی‌برداری از استنادها، برشمرد.

اگرچه آموزش الکترونیکی، توانایی‌ها و امکانات بالقوه‌ای را برای گسترش افق‌های آموزشی و علمی به ارمغان می‌آورد، اما ممکن است کیفیت و چگونگی تأثیر این تغییرات و هم‌چنین عواملی که این تغییرات را به هنگام استفاده از آن شتاب می‌بخشد برای‌مان چندان روشن و شفاف نباشد. چنین ابهام‌هایی موجب پیدایش مسائل و موضوعات اخلاقی و اجتماعی گسترده‌ای پیرامون این مصنوع فناورانه می‌شود. در اینجا، توجه به رابطة آموزش الکترونیکی و جامعة هدف برای دستیابی به مفهوم‌سازی‌های نوین و مرتبط با اخلاق آموزش الکترونیکی بسیار حائز اهمیت است. از این رو، مهم‌ترین وظیفة اخلاق آموزش الکترونیکی، پیشنهاد و ارائة چارچوب مفهومی مناسب برای تبیین رابطة هنجاری میان آموزش الکترونیکی و جامعه است. در این مقاله، برای معرفی و بررسی چارچوب‌های مفهومی بدیل در اخلاق آموزش الکترونیکی مبتنی بر دو رهیافت فلسفی موجبیت‌گرایی فناورانه و برساخت اجتماعی فناوری، مدل تحلیلی جِفریز-اِستال-مک‌راب را مبنای این تحلیل مقایسه‌ای قرار می‌دهیم. در پایان، پس از تجزیه‌وتحلیل ماهیت اخلاق آموزش الکترونیکی مبتنی بر مدل سه‌جانبة پداگوژی، فناوری اطلاعات و اخلاق ذیل دو رهیافت مذکور به تعریف‌های بدیلی از اخلاق آموزش الکترونیکی دست می‌یابیم.